‘Bij de helft van de patiënten werken statines onvoldoende’ kopte NRC Handelsblad enkele weken geleden. Op basis van een onderzoek onder ruim 165.000 mensen die in het Verenigd Koninkrijk in de eerste lijn behandeld zijn met deze cholesterolverlagers, concludeert de wetenschapsjournalist van de krant dat deze middelen vaak niet werkzaam zijn. 

De resultaten en conclusies van het onderliggende artikel uit het Britse vakblad Heart zijn iets genuanceerder. Bij ruim de helft van de patiënten aan wie een statine werd voorgeschreven, was het LDL-C met minder dan 40% gedaald na initiatie van de therapie met een statine. In de richtlijnen voor de behandeling van een verhoogd cardiovasculair risico wordt een LDL-C-reductie van minimaal 40% als doel gesteld. In de groep met een suboptimale respons was het risico op een cardiovasculair event tijdens de follow-up ongeveer 20% hoger dan in de groep die de streefwaarde wél haalde.
De situatie in de Nederlandse gezondheidszorg is waarschijnlijk niet veel anders dan bij onze Britse collega’s. Na het starten van een statine wordt het cholesterolgehalte, en daarmee het behalen van het behandeldoel, meestal niet regelmatig gemonitord. Een grote groep die de streefwaarde niet haalt, loopt daardoor een vermijdbaar verhoogd risico op een cardiovasculaire gebeurtenis.
Wellicht is er voor het monitoren van het effect van statines en het behalen van de behandeldoelen een rol voor de apotheker weggelegd. In het belang van de patiënt zullen ook wij ons moeten inspannen om ervoor te zorgen dat de streefwaarden behaald worden door de keuze van het juiste geneesmiddel.

Jos Lüers, hoofdredacteur
april 2019