Afwachtend beleid heeft voorkeur in behandeling gehoorverlies ten gevolge van otitis media met effusie

Nancy de Groot en Axel Haak, apothekers in opleiding tot specialist
januari 2019

Waarom dit onderzoek? 
Otitis media met effusie (OME), oftewel vochtophoping in het middenoor zonder verschijnselen van acute infectie, kan bij kinderen zorgen voor langdurig gehoorverlies. Behandelopties zijn op dit moment afwachtend beleid, hoorapparaten of buisjes. Een veilige, goedkope en effectieve medicamenteuze interventie is hard nodig. Eerdere studies suggereerden dat het gebruik van orale corticosteroïden mogelijk effectief zou zijn. Deze studies waren slechts van korte duur, van slechte kwaliteit en bestonden uit een te kleine onderzoeksgroep.

Onderzoeksvraag 
Wat is het klinische voordeel van een orale prednisolonkuur op het gehoorverlies ten gevolge van OME ten opzichte van het afwachtend beleid?

Hoe werd dit onderzocht? 
In deze gerandomiseerde, dubbelblinde en placebo-gecontroleerde studie zijn 389 kinderen in de leeftijd van twee tot acht jaar uit het Verenigd Koninkrijk geïncludeerd. De kinderen hadden ten gevolge van OME gedurende een periode van drie maanden of langer een gehoorverlies aan beide zijden van minimaal 20 decibel gehoorniveau (dB HL) over de frequenties 0,5, 1, 2 en 4 kilohertz. De interventiegroep kreeg een zevendaagse orale prednisolonkuur van 20 of 30 mg per dag, afhankelijk van de leeftijd van het kind. Na vijf weken werd bepaald of het gehoor verbeterd was tot een acceptabel niveau, dat wil zeggen een gehoorverlies van maximaal 20 tot 25 dB HL.

Belangrijkste resultaten 
Bij 40% van de kinderen in de interventiegroep ten opzichte van 33% in de controlegroep werd na behandeling een acceptabel gehoorniveau gemeten. Een absoluut verschil van 7% [95% BI -3 tot 17], number needed to treat = 14 (wat betekent dat voor elke 14 behandelde kinderen er één baat bij heeft) en odds ratio 1,36 (95% BI 0,88-2,11; p=0,16). Het voordeel in de interventiegroep werd ook na zes en twaalf maanden nog gezien. Zowel op korte als op lange termijn waren de verschillen tussen de behandelgroepen niet-significant.

Belangrijkste conclusies 
Een orale kuur corticosteroïden levert weinig voordeel op ten opzichte van placebo. Bovendien herstelde het gehoor van een groot percentage kinderen ook zonder interventie. Kortom, dit onderzoek levert bewijs om het afwachtende beleid bij OME te ondersteunen.

Consequenties voor de praktijk 
Doordat dit onderzoek geen significant voordeel voor een orale kuur corticosteroïden heeft aangetoond, blijven de behandelopties voor otitis media met effusie beperkt, met als gevolg dat de kosten hoog oplopen.

Literatuur
Francis NA, Cannings-John R, Waldron CA, Thomas-Jones E, Winfield T et al. Oral steroids for resolution of otitis media with effusion in children (OSTRICH): a double-blinded, placebo-controlled randomised trial. Lancet 2018 Aug 18;392(10147):557-568.