Behandeling met hydroxychloroquine niet effectief bij handartrose

Marloes Overbeeke en Karen Oude Luttikhuis, apothekers in opleiding tot specialist 
januari 2019

Waarom dit onderzoek?
Handartrose is geassocieerd met ontstekingen. Hydroxychloroquine (HCQ) is effectief gebleken bij de behandeling van ontsteking gerelateerde ziekten, zoals reumatoïde artritis (RA) en andere auto-immuunziekten. Tot op heden zijn er slechts kleine onderzoeken gedaan, waarbij een gunstig effect van HCQ werd gezien bij handartrose. Deze trials waren echter van slechte kwaliteit en laten inconsequente resultaten zien.

Onderzoeksvraag
Wat is het effect van HCQ op de symptomen van handartrose?

Hoe werd dit onderzocht?
Er werden 196 patiënten met handartrose gerandomiseerd in een placebo- en HCQ-groep (400 mg dagelijks). Het betrof mannen en vrouwen ≥40 jaar met primaire handartrose, geïndiceerd volgens de American College of Rheumatology Classification. Patiënten met secundaire handartrose, veroorzaakt door inflammatoire reumatische aandoeningen of het gebruik van HCQ in de afgelopen drie maanden, werden uitgesloten. De primaire uitkomst, pijnreductie, werd gemeten na 24 weken met behulp van de Visual Analog Scale (VAS). De VAS is een meetinstrument met een schaal van 0 tot 100 mm, waar een score van 0 ‘geen pijn’ en een score van 100 ‘erge pijn’ indiceert.

Belangrijkste resultaten
Na 24 weken is de pijnreductie (VAS) niet significant verschillend tussen de placebo- en HCQ-groep.

Belangrijkste conclusies
Behandeling met dagelijks 400 mg HCQ is niet effectief in het reduceren van pijn bij handartrose.

Consequenties voor de praktijk
De onderzoekspopulatie is een goede afspiegeling van de patiënten in de dagelijkse praktijk. De onderzoekspopulatie wijkt echter af van eerdere onderzoeken met HCQ op handartrose. Bij dit onderzoek zijn patiënten met ernstige handartrose niet geïncludeerd, waar dit in andere onderzoeken wel gebeurde. Omdat de conclusie niet strookt met eerdere studies, waar HCQ wel een meerwaarde lijkt te geven, is verder onderzoek noodzakelijk.

Literatuur
Lee, W, Ruijgrok L, Boxma-de Klerk B, Kok MR, Kloppenburg M, Gerards A, Huisman M, Hazes M, Sonnaville P, Grillet B, Weel A, Basoski N., Efficacy of Hydroxychloroquine in Hand Osteoarthritis: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. Arthritis Care Res 2018;70:1320-1325.