Tramadol bij pijn en symptomen gerelateerd aan fibromyalgie

Siwer Nuri en Anneloes van der Ree, apothekers in opleiding tot specialist
juni 2020

Waarom dit onderzoek?
Huidige evidence-based richtlijnen raden een combinatie van niet-farmacologische en farmacologische behandelingen aan voor onder andere het verminderen van pijn, vermoeidheid en slapeloosheid bij fibromyalgie. Huidige pijnbehandelingen zijn tricyclische antidepressiva’s, serotonine- en noradrenalineheropnameremmers, anti-epileptica en non-steroidal anti-inflammatory drugs. Vanwege de onbekende oorzaak van fibromyalgie is het belangrijk om te onderzoeken wat de meest effectieve en veilige pijnbehandeling is. Tramadol lijkt een positief effect te hebben bij fibromyalgie, maar dit is nog niet aangetoond.

Onderzoeksvraag
Wat is de effectiviteit en veiligheid van tramadol voor de behandeling van fibromyalgie?

Hoe werd dit onderzocht?
Er werd een systematische review van vier gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken (RCT’s) uitgevoerd met in totaal 459 patiënten. In drie onderzoeken werd tramadol alleen of in combinatie met paracetamol vergeleken met placebo in een cross-over RCT. In de vierde studie werd tramadol + amitriptyline 12,5 mg vergeleken met celecoxib + amitriptyline 200 mg in een parallelle RCT.[1]

Belangrijkste resultaten
Uit de resultaten van de vier RCT’s is gebleken dat tramadol zowel als monotherapie als in combinatietherapie met een antidepressivum of een analgeticum een positief effect had op het onderdrukken van pijn. Tramadol in combinatie met paracetamol bleek de kwaliteit van leven na 91 dagen significant te verbeteren vergeleken met placebo. Echter, dit verschil is niet significant wanneer tramadol monotherapie vergeleken wordt met placebo. Er zijn geen ernstige bijwerkingen gemeld bij gebruik van tramadol bij fibromyalgie. Daarnaast werd er in de RCT’s ook geen verbetering van depressie of kwaliteit van slaap gezien. Deze review heeft onvoldoende bewijs gegeven om het gebruik van tramadol bij fibromyalgie te ondersteunen of te weerleggen.

Consequenties voor de praktijk
Meer RCT’s van hoge kwaliteit zijn nodig om de onderzoeksvraag van deze review te kunnen beantwoorden. Tot die tijd kan tramadol overwogen worden, indien andere behandelmethoden niet effectief zijn gebleken.

Literatuur
1. Da Rocha AP, Mizzaci CC, Nunes Pinto AC, da Silva Vieira AG, Cevile V, Trevisani VFM. Tramadol for management of fibromyalgie pain and symptoms: Systematic review. Int J Clin Pract 2019;00:e13455.