Lipidenverlagende middelen even effectief in ouderen als in jongeren
DeeDee Ferwerda en Daniëlle Corbijn, apothekers in opleiding tot specialist
januari 2021
Waarom dit onderzoek?
Onderzoek heeft aangetoond dat therapie, gericht op het verlagen van de LDL-cholesterolconcentratie, zorgt voor een vermindering van het risico op cardiovasculaire episodes. Uit individuele onderzoeken is het klinische voordeel van het verlagen van het LDL-cholesterol bij patiënten van 75 jaar en ouder nog niet duidelijk aangetoond.
Onderzoeksvraag
Leidt het gebruik van LDL-cholesterolverlagende therapie tot een vermindering van het risico op cardiovasculaire episodes bij patiënten van 75 jaar en ouder?
Hoe werd dit onderzocht
Er werd een systematische review en meta-analyse uitgevoerd, waarin gezocht werd naar onderzoeken waarbij het effect van LDL-cholesterolverlagende therapie en het risico op cardiovasculaire episodes is onderzocht. In totaal werden 29 randomised controlled trials geïncludeerd met 21.492 patiënten van 75 jaar of ouder. Van deze patiënten kregen er 11.750 (54,7%) een statine, 6.209 (28,9%) ezetimibe met of zonder statine en 3.533 (16,4%) een PCSK9-remmer met of zonder statine. Wat was het primaire eindpunt waarnaar gekeken werd?
Belangrijkste resultaten
De gemiddelde daling van het LDL-cholesterol na behandeling was 0,9 mmol/L (range 0,4 mmol/L tot 1,3 mmol/L). Bij 3.519 (16,4%) van de patiënten, ontstond een cardiovasculaire episode. Lipidenverlagende middelen reduceerden het risico op een cardiovasculaire episode met 26% per 1 mmol/L in het LDL-cholesterol. Voor cardiovasculaire sterfte werd er een vermindering van 15% per 1 mmol/L-reductie van het LDL-cholesterol gevonden. Voor een myocardinfarct was dit 20%, voor een beroerte 27% en voor coronaire revascularisatie 20%. Het verschil in risicoreductie tussen patiënten van 75 jaar en ouder en jongere patiënten was niet significant. Voor de patiënten van 75 jaar en ouder werd geen significant verschil gevonden in reductie van het LDL-cholesterol voor behandeling met statine en overige behandelingen.
Consequenties voor de praktijk
De uitgevoerde meta-analyse kent een aantal beperkingen: de uitkomstmaat was niet bij alle geïncludeerde onderzoeken hetzelfde, in een aantal onderzoeken werden patiënten meegenomen die ouder waren dan 75 jaar in plaats van de leeftijdsgroep vanaf 75 jaar en de onderzoeken hadden een verschillende duur. Daarnaast is het effect van lipidenverlagende therapie groter bij een behandeling langer dan één jaar, waardoor het effect van de onderzoeken met PCSK9-remmers mogelijk onderschat is.
Ondanks de beperkingen van het onderzoek, kan geconcludeerd worden dat de lipidenverlagende therapie bij patiënten van 75 jaar en ouder net zo effectief is als bij jongere patiënten. Dit onderzoek versterkt het bewijs dat lipidenverlagende middelen effectief zijn in ouderen en kan dienen als onderbouwing voor richtlijnen, waarin het gebruik van deze middelen bij ouderen geadviseerd wordt.
Literatuur
Gencer B, Marston NA, Im KA, Cannon CP, Sever P et al. Efficacy and safety of lowering LDL cholesterol in older patients: a systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. Lancet 2020;396:1637-1643.