De oorzaak van deze problemen kent verschillende factoren. Door steeds strengere productie-eisen komt het vaker voor dat een geproduceerde charge moet worden afgekeurd. Niet zo erg als er voldoende wordt geproduceerd, maar helaas is dat meestal niet het geval. Uit efficiëntie-overwegingen centraliseren industrieën hun productiefaciliteiten en proberen ze precies dat te maken waar de markt om vraagt. In dit systeem kunnen afgekeurde charges dus wél onmiddellijk tekorten opleveren. Een andere moeilijkheid vormt het quoteringsbeleid om parallel im- en export tegen te gaan. Regelmatig levert dit beleid bij vele apotheken leveringsproblemen op van onder andere de zo noodzakelijke hiv-medicatie.
De onderliggende oorzaak van al deze problemen is naar mijn mening de veel te scherpe focus van overheid en verzekeraars op de prijzen. Geneesmiddelen zijn de kiloknallers van de gezondheidszorg geworden. Hoe goedkoper hoe beter, lijkt het, maar dit heeft uiteraard zijn grens. Op een gegeven moment zijn de prijzen zo laag, dat de productie voor de fabrikant niet meer lonend is. Het gevolg is dat er / binnen de marges / concessies worden gedaan aan de kwaliteit of dat de beschikbaarheid in gevaar komt. Deze grens lijkt nu bereikt.
Als apothekers doen we dag in dag uit ons uiterste best om patiënten de meest doelmatige en veilige farmaceutische zorg te verlenen. Dat lukt alleen als we de gewenste pil ook daadwerkelijk kunnen verstrekken. Welke consequenties het heeft wanneer de patiënt zijn voorgeschreven medicatie niet krijgt, is momenteel volstrekt onduidelijk. Ik pleit daarom voor het opstarten van een grootschalig onderzoek en ik heb ook al een naam bedacht: Hospital Admission Related to Naïve and Stupid Savings (HARNASS). Dit moet ons wapenen tegen verdere afbraak van de prijzen en ons behoeden voor het afglijden naar het niveau van een ontwikkelingsland. Wie gaat er voor in de strijd?
Jos Lüers, hoofdredacteur PS
De kanttekeningen
Berekening dosering vancomycine
In de Amerkaanse literatuur is in verband met toenemende resistentie een richtlijn verschenen ten aanzien van het doseren van het antibioticum vancomycine intraveneus.1Volgens deze richtlijn moet voor het effectief doseren de AUC/MIC >400 mg/l.h zijn. De AUC in deze richtlijn bleek berekend (geschat) met formules: totale dagdosis vancomycine/klaring van vancomycine. De klaring van vancomycine werd echter niet exact berekend met plasmaconcentraties, maar geschat met behulp van een formule uit de waarde van de serum creatinine.
In een klein onderzoek zijn bij routinepatiënten AUC-waarden berekend met behulp van plasmaconcentraties van de patiënten en vergeleken met AUC-waarden vastgesteld met de formules.2 Het bleek dat AUC berekend met de formules ongeveer zestig procent lager uitkwam dan de AUC berekend uit plasmaconcentraties en dat de AUC-waarden bovendien een zeer grote spreiding hadden. De conclusie van de auteurs van het onderzoek is dat de formules geen betrouwbare uitkomsten geven. Vancomycine dient gedoseerd te worden op geleide plasmaconcentraties van de patiënt.
Literatuur:
1 Rybak et al. Am J Health-Syst Pharm 2009;66:82-96.
2 Croes S, Neef C, Stolk L. The Annals of Pharmacother epub September 2011.
Scholing gedemotiveerd
De Stichting Bedrijfsfonds Apotheken (SBA) heeft aangekondigd de subsidieregeling voor scholing van apothekersassistenten, waarbij zowel de cursuskosten als de verleturen werden gesubsidieerd, per 1 januari 2012 stop te zetten.
Als reden voert de SBA aan dat de subsidie niet heeft bijgedragen aan de hoeveelheid cursussen die is gevolg en dat er net zoveel aan scholing wordt gedaan zonder de subsidie. Een vreemde redenatie. Kennelijk vindt men dat er te weinig geschoold wordt door apotheekmedewerkers en wil men dat stimuleren door een subsidie. Na enige tijd blijkt dat er niet méér wordt geschoold en schaft men de subsidie weer af. Het probleem is dus niet opgelost en wordt misschien wel groter door de afschaffing van de subsidie. De SBA laat niet weten of er is onderzocht waarom er niet méér wordt geschoold. Mag de assistent niet nascholen vanwege tijdgebrek? Zijn de nascholingen niet interessant of actueel genoeg? Zijn de assistenten wel gemotiveerd om te scholen, aangezien verplichting of financiële compensatie voor hen ontbreekt? Is de aanvraagprocedure voor subsidie te ingewikkeld of is de subsidie simpelweg te weinig? Tevens wordt niet aangegeven op welke alternatieve manier de SBA gaat proberen de afname van scholing wél te gaan stimuleren.
Het simpelweg afschaffen van subsidie omdat uit je eigen onderzoek is gebleken dat het niet zou werken, is een slecht signaal. Het dupeert juist die apotheken die wel actief en gemotiveerd een scholingsprogramma volgen. Het zou de SBA sieren wanneer ze op korte termijn met een duidelijk actieplan komt waarin staat hoe men de kwijnende nascholingsactiviteiten van de Nederlandse apothekersassistenten denkt op te krikken.
Gelezen
Lebrikizumab
Lebrikizumab is een monoklonaal antilichaam dat specifiek bindt aan interleukine-13 waardoor de werking hiervan wordt geremd. Er wordt gedacht dat interleukine-13 in verschillende processen een rol speelt bij astma. Interleukine-13 induceert longepitheelcellen waardoor periostine wordt uitgescheiden. Dit periostine wordt uitgescheiden in de matrixruimte waar het autocrine effecten heeft op de epitheelcelfunctie en paracrine effecten heeft op de fibroblasten. De werking van lebrikizumab is getest in een dubbelblind, gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde multicenterstudie. In deze studie werd 250 mg lebrikizumab één keer per maand subcutaan toegediend en vergeleken met placebo (water). Behandeling met lebrikizumab was geassocieerd met een verbeterde longfunctie. Bij patiënten met hoge serumconcentraties periostine vóór de start met lebrikizumab, werd meer verbetering in longfunctie gezien dan bij patiënten met lage periostineconcentraties vóór behandeling. Meer onderzoek is nodig om deze resultaten te bevestigen.
Bron: N Eng J Med 2011;365:1088-1098.
Memantine: niet effectief
Recent publiceerden Schneider et al. een meta-analyse waarin is gekeken naar de werkzaamheid van memantine bij de milde vorm van de ziekte van Alzheimer (MMSE ‰¥20) en bij de matige tot ernstige vorm (MMSE <20). De onderzoekers hebben geconcludeerd dat memantine geen effect had bij een lichte vorm van de ziekte van Alzheimer, niet in de afzonderlijke studies en ook niet bij het poolen van de resultaten in de meta-analyse. Bij de matige tot ernstige vorm had memantine enigszins effect, echter dit effect was niet klinisch significant. Met deze resultaten zou moeten worden afgevraagd of memantine nog een plaats heeft bij de behandeling van de ziekte van Alzheimer.
Bron: Schneider LS, Dagerman KS, Higgins JP, McShane R. Lack of evidence for the efficacy of memantine in mild Alzheimer disease. Arch Neurol 2011;68:991-998.