Is pyridoxine postpartum effectief en veilig als lactatieremmer:
een systematische review

Rami Hado en Hanneke Goossens, apothekers in opleiding tot specialist

juli - augustus 2017

Waarom dit onderzoek?
Het remmen van de lactatie kort na partus kan om uiteenlopende redenen gewenst zijn. Om dit te bereiken bestaan er verschillende behandelmogelijkheden, waaronder oestrogenen en dopamineagonisten. Gezien de suboptimale effectiviteit en/of veiligheid van deze groepen middelen is er echter behoefte aan alternatieve lactatieremmers. Van hoog-gedoseerd pyridoxine (vitamine B6) bestaan aanwijzingen dat het de lactatie onderdrukt, maar er ontbreken eenduidige gegevens over effectiviteit en veiligheid.

Onderzoeksvraag
Is hoog-gedoseerd pyridoxine postpartum effectief en veilig als lactatie remmend middel?

Hoe werd dit onderzocht?
AlSaad et al. voerden een systematische review uit, waarin ze zeven studies met een totale populatie van 1155 vrouwen includeerden. Drie van de onderzoeken voldeden aan de criteria voor gerandomiseerd klinisch onderzoek (Engels: RCT); van vier was de exacte studieopzet onbekend. Pyridoxine werd toegepast in dagelijkse doseringen van 450-600 mg gedurende 5 tot 7 dagen. Uitkomsten werden vergeleken met placebo, bromocriptine en/of stilboestrol. Uitkomstmaten waren lactatieremming op basis van diverse en niet-gestandaardiseerde klinische parameters in zes studies en/of op basis van prolactinewaarden in twee studies. De veiligheid werd geëvalueerd in twee RCT’s. Het risico op bias werd per onderzoek vastgesteld.

Belangrijkste resultaten
Van de 1155 vrouwen gebruikten er 471 hoog-gedoseerd pyridoxine. Twee onderzoeken, waarvan één RCT met een totale studiepopulatie van 349 vrouwen, lieten een lactatieremming door pyridoxine bij ongeveer 95% van de deelnemers zien. Uit de overige studies kwam, zowel op basis van klinische parameters als van prolactinewaarden, geen lactatie remmend effect van pyridoxine naar voren. In de onderzoeken die de veiligheid evalueerden werden geen bijwerkingen gemeld. De auteurs beoordeelden het risico op bias in de studies als laag tot matig.

Belangrijkste conclusies
Op basis van de beperkte en uiteenlopende geïncludeerde onderzoeken en de tegenstrijdige resultaten, is er vooralsnog onvoldoende bewijs voor de effectiviteit en veiligheid van pyridoxine als postpartum lactatieremmer.

Consequenties voor de praktijk
De studies in het systematische review laten tegenstrijdige resultaten zien. Goede vergelijking tussen de onderzoeken wordt onder meer bemoeilijkt door de verscheidenheid aan gebruikte uitkomstmaten. 
Er is behoefte aan voldoende grote en adequaat opgezette onderzoeken met duidelijk gedefinieerde uitkomstmaten. Hoog-gedoseerd pyridoxine als lactatieremmer kan op basis van het huidige bewijs niet voor toepassing in de klinische praktijk worden aanbevolen.

Literatuur
AlSaad D, Awaisu A, Elsalem S, Abdulrouf PV, Thomas B, AlHail M. Is pyridoxine effective and safe for post-partum lactation inhibition? A systematic review. J Clin Pharm Ther 2017 Aug;42(4):373-382.