Groter risico op ernstige hypoglykemie bij initiële behandeling diabetes mellitus type 2 met sulfonylureumderivaten

Jorinke Koops en Kim Tymata Meng, apothekers in opleiding tot specialist
mei 2018

Waarom dit onderzoek?
Eerdere studies hebben aangetoond dat sulfonylureum (SU)-derivaten een twee- tot drievoudig verhoogd risico geven op een hypoglykemie in vergelijking met metformine bij de initiële behandeling van diabetes mellitus type 2 (DM2). Deelnemers in klinische onderzoeken verschillen echter van patiënten in de dagelijkse praktijk. Bovendien wordt in de huidige onderzoeken geen onderscheid gemaakt tussen milde en ernstige hypoglykemie. Een ernstige hypoglykemie wordt geassocieerd met een driemaal verhoogd risico op sterfte, terwijl milde hypoglykemie niet gerelateerd is aan mortaliteit. Het is nog onbekend in welke mate SU-derivaten leiden tot ernstige hypoglykemieën in de dagelijkse praktijk.

Onderzoeksvraag
Hoe groot is het risico op ernstige hypoglykemie bij de initiële behandeling van DM2 met een SU-derivaat in vergelijking met de initiële behandeling met metformine in de dagelijkse praktijk?

Hoe werd dit onderzocht?
Een cohortstudie is opgezet met DM2-patiënten van veertig jaar en ouder, die als initiële behandeling van DM2 een SU-derivaat of metformine monotherapie voorgeschreven kregen. The UK Clinical Practice Research Datalink (CPRD) database werd gebruikt voor de patiëntenselectie. Deze database bevat medische gegevens, verzameld door eerstelijns artsen over circa veertien miljoen patiënten uit meer dan zevenhonderd huisartspraktijken. Gekeken werd hoeveel patiënten een ernstige hypoglykemie ontwikkelden. Een hypoglykemie werd als ernstig gezien als ziekenhuisopname nodig was.

Belangrijkste resultaten
In het cohort werden 14.012 beginnende gebruikers van een SU-derivaat gematcht met 14.012 beginnende gebruikers van metformine. De gemiddelde follow-up van een patiënt was 1,4 jaar. De incidentie van ziekenhuisopnames als gevolg van een hypoglykemie was 2,4 per 1000 persoonsjaren (95% betrouwbaarheidsinterval [BI] 1,90-2,90). In de SU-derivaatgroep kwamen meer ziekenhuisopnames voor als gevolg van een ernstige hypoglykemie dan in de metforminegroep (hazard ratio [HR] 4,53; 95% BI 2,76-7,45). In totaal waren er 94 ziekenhuisopnames, waarvan 10 gevallen (11%) met een fatale afloop. Van de 94 patiënten hadden 20 patiënten een secundaire diagnose voor vallen, epileptische aanvallen, beroerte of mortaliteit.

Belangrijkste conclusies
In de dagelijkse praktijk geeft de initiële behandeling van DM2 met een SU-derivaat in vergelijking met metformine een 4,5 keer verhoogd risico op een ernstige hypoglykemie.

Consequenties voor de praktijk
Het optreden van een hypoglykemie is afhankelijk van het gebruikte SU-derivaat en de dosering. In het onderzoek wordt hier verder niet op ingegaan. Bovendien adviseert de NHG-standaard om te starten met metformine. Pas als hiermee niet wordt uitgekomen, wordt een SU-derivaat als tweede stap genoemd. Daarnaast zijn er nog geen duidelijke alternatieven voor SU-derivaten bij een contra-indicatie voor metformine. Mogelijk kunnen de nieuwe antidiabetica in de loop der tijd een geschikt alternatief vormen voor de SU-derivaten. Desalniettemin is waakzaamheid op een hypoglykemie bij gebruik van SU-derivaten van essentieel belang.

Literatuur
Yu O, Azoulay L, Yin H, Filion KB, Suissa S. Sulfonylureas as Initial Treatment for Type 2 Diabetes and the Risk of Severe Hypoglycemia. Am J Med 2017.