Effectiviteit en veiligheid antipsychotica in acute zorg bij schizofrenie

Amée Kostense en Krishnika Jeyasimman, apothekers in opleiding tot specialist
maart 2020

Waarom dit onderzoek? 
Antipsychotica zijn onmisbaar in de behandeling van schizofrenie. Ondanks vele studies waarin deze middelen zowel direct als indirect met elkaar vergeleken zijn, is er nog geen uitgebreide en systematische netwerkanalyse uitgevoerd, waarin een groot deel van de eerste- en alle tweedegeneratie antipsychotica onderzocht werd.

Onderzoeksvraag
Wat is het verschil in effectiviteit en veiligheid tussen zeventien eerste- en alle tweedegeneratie antipsychotica?

Hoe werd dit onderzocht? 
Deze netwerkmeta-analyse vergeleek data van onderzoeken, waarbij 32 antipsychotica zowel direct aan elkaar als met placebo vergeleken zijn. De primaire uitkomst was symptoomreductie bij patiënten met schizofrenie. Dit werd vastgesteld door middel van gestandaardiseerde vragenlijsten.

Belangrijkste resultaten
Er werden data van 53.463 patiënten uit 402 onderzoeken verzameld. Uit de analyse blijkt dat 26 van de 32 onderzochte antipsychotica een significante vermindering van de symptomen lieten zien in vergelijking met placebo. Clozapine, amisulpride, zotepine, olanzapine en risperidon gaven de meeste reductie van algemene schizofreniesymptomen. De grootste vermindering werd gezien bij clozapine: een gemiddeld verschil van -0,89 (95% BI -1,08 tot -0,71). De mate van symptoomreductie van de overige antipsychotica is weergegeven in de figuur.

Symptoomreductie bij patiënten met schizofrenie, weergegeven als SMD (gestandaardiseerd gemiddeld verschil). De kleur van de lijn geeft de mate van bewijskracht weer.

Consequentie voor de praktijk
In deze meta-analyse zijn de onderzochte antipsychotica gerangschikt op basis van effectiviteit en veiligheid. De verschillen tussen de antipsychotica zijn in de meeste gevallen minimaal. Het veiligheidsprofiel kan doorslaggevend zijn in het kiezen van de juiste behandeling voor een patiënt met schizofrenie.

Literatuur
Huhn M, Nikalakopoulou A, Schneider-Thoma J et al. Comparative efficacy and tolerability of 32 oral antipsychotics for the acute treatment of adults with multi-episode schizophrenia: a systematic review and network meta-analysis. Lancet 2019;394:939-995.