Keltoum Danad en Annebel Crebolder, apothekers in opleiding tot specialist
november 2021

Waarom dit onderzoek? 
Eerdere studies hebben aangetoond dat psilocybine, een actieve component in paddo’s, antidepressieve eigenschappen heeft en daarmee een aanvulling kan zijn in de behandeling van depressie en angststoornissen. Ondanks dit aangetoonde effect is psilocybine in studies nooit direct vergeleken met bestaande antidepressiva.[1-6]

Onderzoeksvraag?
Is het antidepressief effect van psilocybine equivalent aan het effect van escitalopram bij patiënten met een langdurige, matige tot ernstige depressieve stoornis?

Hoe werd dit onderzocht?
In deze gerandomiseerde, dubbelblinde studie werden 59 deelnemers tussen de 18 en 80 jaar met langdurige, matige tot ernstige depressie geïncludeerd.[7] Op het moment van inclusie was de score ≥17 op de Hamilton-beoordelingsschaal voor depressie (HAM-D-17; maximaal 52). Psychiatrische medicatie en psychotherapie werden respectievelijk twee en drie weken voor het starten van de studie gestopt. De deelnemers werden gerandomiseerd over twee groepen. Groep één ontving twee giften van 25 mg psilocybine, met een tussenpoos van drie weken. Vanaf de eerste gift psilocybine werd er dagelijks placebo gebruikt gedurende zes weken. Groep twee ontving twee giften met een verwaarloosbare dosering psilocybine van 1 mg, met een tussenpoos van drie weken, aangevuld met dagelijks escitalopram 10 mg gedurende zes weken. Het primaire eindpunt was verandering in de 16-item Quick Inventory of Depressive Symptomatology zelfrapportage (QIDS-SR-16) in week 6 ten opzichte van de nulmeting. De QIDS-SR-16-respons wordt gedefinieerd als een scoreverlaging van >50%.

Belangrijkste resultaten?
Het onderzoek toont aan dat er geen significant verschil is in de antidepressieve effecten tussen psilocybine en escitalopram bij patiënten met een langdurige, matige tot ernstige depressieve stoornis. Bij de nulmeting waren de gemiddelde scores op de QIDS-SR-16-schaal in de interventiegroep met psilocybine en de escitalopramgroep respectievelijk 14,5 en 16,4. In week 6 is deze score verlaagd met -8,0 ± 1,0 na de behandeling met psilocybine, waar dit een verandering van -6,0 ± 1,0 heeft opgeleverd na behandeling met escitalopram (95%BI -5,0 -0,9; p=0,17). Als secundaire eindpunten zijn er andere vragenlijsten en meetschalen gebruikt, zoals de HAM-D-17, Beck Depression Inventory 1A (BDI-1A) en de Montgomery and Asberg Depression Rating Scale (MADRS) om het antidepressief effect te meten. Deze gaven een lichte voorkeur aan voor de behandeling met psilocybine, wanneer de 95%BI niet gecorrigeerd werd voor meerdere vergelijkingen. Hier kunnen dus geen conclusies uit getrokken worden. In beide interventiegroepen hebben een hoog percentage deelnemers bijwerkingen gerapporteerd: 87% in de psilocybine- en 83% in de escitalopramgroep. Deze waren grotendeels van milde aard.

Belangrijkste conclusies?
Het onderzoek toont aan dat er geen significant verschil is in de antidepressieve effecten tussen psilocybine en escitalopram bij patiënten met een langdurige, matige tot ernstige depressieve stoornis.

Consequenties voor de praktijk 
Vanwege de korte duur van de escitaloprambehandeling is er mogelijk een onderschatting van het effect van dit middel. Door de acute psychedelische activiteit van paddo’s is er psychologische hulp vereist tijdens en na behandeling met psilocybine om mogelijke onacceptabele bijwerkingen te voorkomen. Daarnaast is onder andere de etniciteit van de studiepopulatie geen afspiegeling van de Nederlandse populatie en betreft het slechts patiënten met matige depressie volgens de Hamiltonschaal. De resultaten kunnen hierdoor niet geëxtrapoleerd worden naar de Nederlandse populatie met ernstige depressieve symptomen. Op basis van deze gegevens zien we nog geen plaats voor paddo’s als antidepressieve behandeling in Nederland.

Literatuur
1. Carhart-Harris RL, Bolstridge M, Rucker J et al. Psilocybin with psychological support for treatment-resistant depression: an open-label feasibility study. Lancet Psychiatry 2016;3:619-627.
2. Griffiths RR, Johnson MW, Carducci MA et al. Psilocybin produces substantial and sustained decreases in depression and anxiety in patients with life-threatening cancer: a randomized double-blind trial. J Psychopharmacol 2016;30:1181-1197. 
3. Ross S, Bossis A, Guss J et al. Rapid and sustained symptom reduction following psilocybin treatment for anxiety and depression in patients with life-threatening cancer: a randomized controlled trial. 
J Psychopharmacol 2016;30:1165-1180.
4. Grob CS, Danforth AL, Chopra GS et al. Pilot study of psilocybin treatment for anxiety in patients with advanced-stage cancer. Arch Gen Psychiatry 2011;68:71-78.
5. Davis AK, Barrett FS, May DG et al. Effects of psilocybin-assisted therapy on major depressive disorder: a randomized clinical trial. JAMA Psychiatry 2020 November 4 (Epub ahead of print).
6. Carhart-Harris RL, Bolstridge M, Day CMJ et al. Psilocybin with psychological support for treatment-resistant depression: six-month follow-up. Psychopharmacology (Berl) 2018;235:399-340.
7. Cahart-Harris R, Giribaldi B, Watts R et al. Trial of Psilocybin versus Escitalopram for Depression. N Engl J Med 2021;384(15):1402-1411.