Invloed linagliptine op niet-alcoholische leververvetting bij DM type 2 vergeleken met hoge dosis metformine
Shanice Jankie en Assia el Harrak, apothekers in opleiding tot specialist
december 2021
Waarom dit onderzoek?
De prevalentie van niet-alcoholische leververvetting (NAFLD) is verhoogd bij mensen met diabetes (DM) type 2. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar het effect van DPP-4-remmers die renaal worden uitgescheiden, zoals sitagliptine, vildagliptine en alogliptine bij NAFLD-patiënten met DM type 2, maar de resultaten zijn tegenstrijdig. Echter, linagliptine heeft een ander farmacokinetisch profiel vergeleken met de andere DPP-4-remmers, omdat het onveranderd via de gal wordt uitgescheiden. Hierdoor ontstaat er een hogere concentratie linagliptine in de lever. Het effect van linagliptine op NAFLD bij DM type 2 is nooit eerder onderzocht bij mensen.
Onderzoeksvraag
Wat is het effect van linagliptine op NAFLD bij patiënten met DM type 2?
Hoe werd dit onderzocht?
In totaal werden vijftig patiënten tussen de 20 en 75 jaar geïncludeerd uit tien verschillende medische intituten in Japan met NAFLD en DM type 2 met een HbA1c-waarde tussen de 6 en 8,5% die geen of ≤750 mg metformine per dag gebruikten. Gedurende een screeningsperiode van vier weken kregen alle patiënten een dagdosering van 750 mg metformine. Hierna werden ze gerandomiseerd in twee groepen: de linagliptinegroep, waarbij linagliptine 5 mg per dag werd toegevoegd aan metformine 750 mg per dag, en de metforminegroep, waarbij de dagdosering van metformine werd opgehoogd naar 1500 mg per dag. Tijdens de screening werd ook een CT-scan van de lever gemaakt. Het primaire eindpunt was vermindering in leversteatose binnen 52 weken. Secundaire eindpunten waren veranderingen in antropometrische, glykemische, biochemische en adipokinetische markers. Er werd ook gekeken naar veranderingen in andere markers, waarvan BMI, gewicht en leptine de belangrijkste waren. Verschil in (ernstige) bijwerkingen tussen de beide groepen werd ook gemonitord.
Belangrijkste resultaten
Er bleek geen significante vermindering van leversteatose te zijn tussen de twee groepen (p=0,62 in de metforminegroep en p=0,79 in de linagliptinegroep). Na het corrigeren van HbA1c, BMI en leversteatose liet de metforminegroep een significante daling in lichaamsgewicht (p=0,002) en BMI (p=0,003) zien vergeleken met de linagliptinegroep. Verder bleek dat de leptinespiegel significant hoger was in de linagliptinegroep (p<0,001). Daarbij werd ook een significante correlatie gezien tussen hoge leptinespiegels en toename in lichaamsgewicht (p<0,001). Er werd geen verschil in bijwerkingen gezien tussen de twee groepen (p=0,78).
Belangrijkste conclusies
Het toevoegen van linagliptine aan metformine bij patiënten met NAFLD en DM type 2 geeft geen significante vermindering in leversteatose vergeleken met een hoge dosering metformine in een periode van 52 weken. Er werd wel een significante stijging in leptinespiegels gezien bij toevoeging van linagliptine aan metformine en een significante daling in gewicht en BMI in de metformine-monotherapiegroep. Dit suggereert dat hoge leptinespiegels geassocieerd zijn met gewichtstoename.
Consequenties voor de praktijk
De studie van Komorizono et al. heeft dezelfde gunstige effecten van linagliptine in eerdere dierstudies niet kunnen aantonen bij mensen. De resultaten uit deze studie zijn vanwege de kleine onderzoekspopulatie onvoldoende betrouwbaar. Daar komt bij dat de onderzoekspopulatie niet representatief is en daardoor niet extrapoleerbaar naar de praktijk vanwege een overwegend Japanse populatie. Daarnaast is deze studie gefinancierd door Boehringer Ingelheim en Eli Lilly Company, de fabrikanten van linagliptine.
Literatuur
Komorizono Y, Hosoyamada K, Imamura N, Kajiya S, Hashiguchi Y et al. Metformin dose increase versus added linagliptin in non-alcoholic fatty liver disease and type 2 diabetes: An analysis of the J-LINK study. Diabetes Obes Metab 2020;1-6.