Empagliflozine reduceert cardiovasculaire sterfte en ziekenhuisopname bij hartfalen met behouden ejectiefractie
Riko van Grunsven en Israa Jaafar, apothekers in opleiding tot specialist
februari 2022
Waarom dit onderzoek?
Recent onderzoek naar natriumglucose-cotransporter 2 (SGLT2)-remmers bij de behandeling van diabetes of chronische nierziekte leidde tot de conclusie dat deze geneesmiddelen het risico op hartfalen-gerelateerde ziekenhuisopnames verlagen.[1-6] Het mechanisme hierachter is nog niet bekend, maar heeft mogelijk te maken met een natriuretisch effect. Daarnaast lijken SGLT2-remmers ontstekingen en oxidatieve stress te verminderen. Bij eerdere studies werd nog geen onderscheid gemaakt tussen patiënten met verminderde of juist behouden ejectiefractie.
Onderzoeksvraag
Wat is het effect van empagliflozine op verslechtering van hartfalen in zowel de extramurale als intramurale situatie bij patiënten met hartfalen met een ejectiefractie van >40%? Hierbij is hartfalen met licht verminderde ejectiefractie (40 tot 49%) ook onder de categorie behouden ejectiefractie geschaard.
Hoe werd dit onderzocht?
Een populatie van 5988 patiënten met stadium II, III of IV hartfalen, linker-ventriculaire ejectiefractie van >40% en een verhoogde N-terminal prohormoon B-type natriuretische peptide (NT-proBNP >300 pg/mL, >900 pg/mL bij patiënten met atriumfibrilleren) werden dubbelblind gerandomiseerd en behandeld met eenmaal daags empagliflozine 10 mg of een placebo naast hun gebruikelijke therapie. Iedere twee tot zes maanden werden patiënten uit de studiepopulatie onderzocht op verergering van hartfalen, gebruik van diuretica, vitale functies en relevante biomarkers. Verergering van hartfalen werd bepaald aan de hand van cardiovasculaire sterfte, aan hartfalen gerelateerde ziekenhuisopnames en spoedconsulten en toegenomen diureticagebruik. Aan het eind van de follow-up werden deze uitkomsten van de twee behandelgroepen met elkaar vergeleken.[7]
Belangrijkste resultaten
De groep patiënten die met empagliflozine werd behandeld had een 15% lager risico op sterfte of aan hartfalen gerelateerde ziekenhuisopname (581 versus 662; HR 0,85 [95%BI 0,76-0,95]; p=0,005). Daarnaast hadden deze patiënten 27% minder ziekenhuisopnames, waarbij intensieve medicatie nodig was om de symptomen van hartfalen te stabiliseren (HR 0,73 [95%BI 0,55-0,97]; p=0,03). Deze resultaten waren statistisch significant.
Belangrijkste conclusies
Empagliflozine speelt bij patiënten met hartfalen met een behouden ejectiefractie een belangrijke preventieve rol, waardoor minder ziekenhuisopnames en verminderde ziekteprogressie worden gezien.
Consequenties voor de praktijk
Deze studie was tot nu toe het grootste gerandomiseerde dubbelblinde onderzoek bij patiënten met hartfalen met een behouden ejectiefractie. De gevonden resultaten zijn veelbelovend voor deze patiëntengroep, maar hebben ook een belangrijke limitatie. Zo zijn de niet-invasieve hartfunctiecontroles tijdens de studie niet gestandaardiseerd en ook niet geïnterpreteerd door een centraal laboratorium. Desondanks zijn de gemeten eindpunten nog steeds relevant voor de dagelijkse praktijk. De NHG-richtlijn voor hartfalen beveelt SGLT2-remmers in de eerstelijnszorg alleen aan als aanvulling op de behandeling bij diabetes type 2 en hartfalen. Naast de vergoeding van SGLT2-remmers bij diabetes type 2 worden deze inmiddels ook vergoed bij hartfalen met een gereduceerde ejectiefractie (<40%), maar niet bij hartfalen met een behouden ejectiefractie.
Literatuur
1. Rådholm K, Figtree G, Perkovic V, Solomon SD et al. Canagliflozin and heart failure in type 2 diabetes mellitus: results from the CANVAS program. Circulation 2018;138:458-468.
2. Kato ET, Silverman MG, Mosenzon O, Zelniker TA et al. Effect of dapagliflozin on heart failure and mortality in type 2 diabetes mellitus. Circulation 2019;139:2528-2536.
3. Heerspink HJL, Stefánsson BV, Correa-Rotter R, Chertow GM et al. DA- PA-CKD Trial Committees and Investigators. Dapagliflozin in patients with chronic kidney disease. N Engl J Med 2020;383:1436-1446.
4. Perkovic V, Jardine MJ, Neal B, Bompoint S et al. CREDENCE Trial Investigators. Canagliflozin and renal outcomes in type 2 diabetes and nephropathy. N Engl J Med 2019;380:2295-2306.
5. Cannon CP, Pratley R, Dagogo-Jack S, Mancuso J et al. VERTIS CV Investigators. Cardiovascular outcomes with ertugliflozin in type 2 diabetes. N Engl J Med 2020;383:1425-1435.
6. Bhatt DL, Szarek M, Pitt B, Cannon CP et al. SCORED Investigators. Sotagliflozin in patients with diabetes and chronic kidney disease. N Engl J Med 2021;384:129-139.
7. Packer M, Butler J, Zannad F, Pilippatos G et al. Effect of Empagliflozin on Worsening Heart Failure Events in Patients With Heart Failure and Preserved Ejection Fraction. Circulation 2021;144;1284-1294.