Tot onze grote vreugde leest en waardeert u Pharma Selecta goed tot uitstekend, hetgeen overigens ook geldt voor onze collega-bladen Pharmaceutisch Weekblad en Geneesmiddelenbulletin. U vindt ons invloedrijk, goed leesbaar en inhoudelijk uitstekend. Alle onderdelen van het blad worden geheel of vrijwel geheel gelezen. Pharma Selecta voorziet volgens u in een belangrijke behoefte, is onderscheidend van andere bladen én - voor ons toch wel een beetje verrassend - u blijkt nog steeds de voorkeur te geven aan het gedrukte exemplaar in plaats van de internetversie.

Ook vroegen wij in het onderzoek of er nog iets te wensen is in de informatievoorziening. Er blijkt een grote behoefte aan een snel toegankelijke databank - bij voorkeur via internet - met de meest actuele literatuur over geneesmiddelen. Deze databank, met reviews van de belangrijkste medisch-farmaceutische tijdschriften, maken wij al jaren voor u: PS-on Disk. Maar... PS-on Disk is alleen te raadplegen via de Kennisbank en velen van u hebben er nog geen abonnement op. De eerlijkheid gebiedt echter te vermelden dat PS-on Disk voor sommige tijdschriften nog niet actueel genoeg is. Het blijkt namelijk lastig om enthousiaste apothekers te vinden die de internationale vakbladen nauwgezet bijhouden en hierover vrijwillig en snel een samenvatting willen schrijven.

Onze blik in de spiegel is dus zeker zinvol geweest en heeft ons, naast ijdele trots, ook actiepunten opgeleverd. Actiepunt één krijgt u bij deze van mij: bent u de apotheker die voor ons een medisch-farmaceutisch tijdschrift dat u leest wilt reviewen om zodoende uw collega's nog beter op de hoogte te brengen van actuele ontwikkelingen? Meld u dan aan als referent voor PS-on Disk (Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.).

Jos Lüers, hoofdredacteurPS

Gelezen

Ipilimumab

Ipilimumab is een anti-cytotoxisch T-lymfocyten antigeen humaan monoklonaal antilichaam. Het is recentelijk in de Verenigde Staten via de fast-track procedure geregistreerd voor eerste- en tweedelijnsbehandeling van patiënten met gemetastaseerd maligne melanoom. Het is het eerste middel dat wordt geregistreerd tegen melanoom sinds vele jaren. In Europa is de procedure voor de goedkeuring voor tweedelijnsbehandeling van melanoom in gang gezet. Ipilimumab wordt onder de naam Yervoy^® in de handel gebracht door Bristol Meyers Squibb.

Ipilimimab blokkeert de werking van de negatieve T-cel-regulator CTLA-4, waardoor de T-cel-respons op de tumorcellen wordt vergroot. De blokkade van CTLA-4 kan leiden tot sterke immuunreacties. Bijwerkingen zijn enterocolitis, hepatitis, dermatitis, neuropathie en endocrinopathie. Ipilumimab als monotherapie (3 mg/kg) in vergelijking met glycoproteïne 100-vaccin verhoogde de overleving van patiënten met eerder behandeld gemetastaseerd melanoom: 10 maanden versus 6,4 maanden. In een recente fase 3-trial werden 502 patienten geïncludeerd met onbehandeld gemetastaseerd melanoom. Er werd 1:1 gerandomiseerd in een groep met ipilimumab 10 mg/kg plus dacabazine 850 mg/m² of placebo met dacarbazine in week 1, 4, 7 en 10, gevolgd door dacarbazine alleen iedere drie weken tot week 22. De overleving was significant groter in de groep met ipilimumab: 11,2 versus 9,1 maand. Graad 3 of 4 ernstige bijwerkingen kwam in 56,3% voor bij de ipilimumabgroep en bij 27,5% bij de placebogroep. Een volledige behandeling is prijzig: vier infusen in drie maanden kost 120.000 dollar.

Bronnen: Cameron F et al. Drugs 2011;71:1093-1104.

Robert C et al. New Engl J Med 2011, 5 juni (epub ahead of print).

Behandeling gemetastaseerd coloncarcinoom

De laatste jaren zijn de behandelmogelijkheden van gemetastaseerd coloncarcinoom sterk toegenomen door nieuwe geneesmiddelen. De gemiddelde overlevingstijd is nu bijna twee jaar. Al sinds veertig jaar is 5-fluoruracil (5-FU) de ruggengraat van de behandeling. Het remt thymidilaat-synthase en remt daarmee de DNA-synthese. In combinatie met leucovorine wordt de werking gepotentieerd. Er zijn vele schema's voor toediening van 5-FU intraveneus in combinatie met leucovorin. Sinds een aantal jaren is capecitabine beschikbaar gekomen, een prodrug van 5-FU, dat per os wordt toegediend. Capecitabine wordt in een dosis van 1250 mg/m² tweemaal daags op dag 1 tot 14 in een cyclus van 21 dagen gedoseerd. Personen met dihydropyridimidine-dehydrogenasedeficientie zijn gevoelig voor toxiciteit. Daarnaast zijn nog een aantal andere cytotoxische middelen ter beschikking gekomen. Irinotican remt DNA-replicatie door topoisomerase 1-remming. Oxaliplatin, een platinaverbinding, werkt alkylerend en remt daardoor ook de DNA-replicatie. Ook zijn er biologische middelen tegen coloncarcinoom. Bevacizumab bindt VEGF (endotheliale groeifactor) en remt daardoor angiogenese en tumorgroei. Cetuximab is een chimeer antilichaam dat de EGFR (epidermal groeifactorreceptor) blokkeert. Panitumumab remt ook EGFR maar is een volledig humaan antilichaam. Er worden vele schema's met combinaties van cytotoxische middelen en biologische middelen toegepast, zoals de eerstelijnskuren FOLFOX (oxaliplatin + 5-FU en leuvorin) en FOLVIRI (irinotican + 5-FU en leuovorin).

Bron: McRee J et al. Drugs:2011;71:869-884.

En dan nog even dit

Ruwe data beschikbaar stellen

De Wellcome Trust (www.wellcome.ac.uk/) neemt het initiatief om te bevorderen dat onderzoekers die de trust ondersteunen, voor iedereen hun ruwe onderzoeksdata beschikbaar stellen. Er zijn vele voordelen op te sommen voor het delen van ruwe data. Het bevordert de reproduceerbaarheid, het maakt het mogelijk om secundaire hypothesen te testen, het delen van de gegevens faciliteert de ontwikkeling van nieuwe statistische methoden, het is een nuttige bron voor onderwijsdoeleinden, het ondersteunt het ontwerpen van nieuwe studies, maakt data-acquisitie voor meta-analyses eenvoudiger en ten slotte, het helpt tegen fraude en selectieve berichtgeving. Uit diverse onderzoeken blijkt echter dat medische onderzoekers over het algemeen nog niet erg bereid zijn de ruwe data van hun onderzoeken te delen. Wellcome Trust poneert dat, in het geval van door de overheid gefinancierd onderzoek, het beschikbaar maken van ruwe data in ieder geval verplicht zou moeten worden gesteld.

Bron: Vickers A. Br Med J 2011;342: 4 mei.

Referenten gezocht

Het PS-on Disk-team kan versterking gebruiken. We zijn op zoek naar een referent voor het British Medical Journal en voor de oneven edities van de Lancet. Belangstelling? Neem dan contact op met Linda Wijma: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.