Inspectie waarschuwt voor meer epidemieën

De Inspectie voor de Gezondheidszorg maakt zich zorgen over het stijgend aantal mensen dat zich onttrekt aan het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). Door een vermindering van de vaccinatiegraad neemt de kans op het uitbreken van epidemieën van polio en mazelen toe. In het bijzonder de groep extra kwetsbare zeer jonge kinderen wordt bij herintroductie van deze epidemieën bedreigd.

Reeds enkele jaren signaleert de Inspectie een daling in de vaccinatiegraad bij zuigelingen. Ook beginnen veel ouders later met het vaccinatieprogramma, waardoor een grotere spreiding van vaccinaties in de tijd ontstaat. Vooral in gebieden waar homeopatische en antroposofische verenigingen actief zijn, wordt een daling van de vaccinatiegraad geconstateerd, terwijl juist in gebieden waar traditioneel om godsdienstige redenen weinig werd gevaccineerd, de vaccinatiegraad stijgende is. De Inspectie is van mening dat het ter voorkoming van infectieziekten noodzakelijk is en blijft, om conform de richtlijnen van het RVP te vaccineren. Vaccinatie is de beste, betrouwbaarste en goedkoopste bescherming tegen infectieziekten.

Wellicht zou er in de toekomst ook vanuit de openbare apotheek meer positieve informatie over het belang van vaccineren gegeven kunnen worden. Het rapport van de infectie kunt u vinden op http://www.igz.nl

gelezen

Dat weten we niet (meer)

Cardiovasculaire aandoeningen zijn risicofactoren voor geheugenverlies. Vanwege deze relatie ligt het in de rede dat patiënten die statines gebruiken, minder risicio lopen op het krijgen van cognitieve stoornissen. Uit publicaties blijkt juist het tegenovergestelde: er is casuïstiek gepubliceerd waarin geheugenverlies bij statinegebruik wordt beschreven.

Om meer inzicht te krijgen in het verband tussen statines en geheugenverlies, werd een literatuurstudie in Medline uitgevoerd en ook een analyse gemaakt van de zestig meldingen van geheugenverlies die in de jaren 1977 tot 2002 bij de FDA zijn gerapporteerd. De literatuurstudie levert geen bewijs ten voordele van statinegebruik op: experimentele studies ondersteunen weliswaar de link tussen cholesterolinname en geheugenstoornissen. Observationele studies suggereren ook een verminderd risico op dementie bij statinegebruikers, maar in twee placebogecontroleerde studies werd geen bewijs geleverd dat statinegebruik geheugenverlies kan voorkomen of verbeteren. Ook de analyse van de zestig FDA-meldingen maakt ons niet zo wijs al we zouden willen. De klachten van geheugenverlies begonnen in de regel binnen twee maanden. Bij de helft van de mensen die naar aanleiding van deze klachten gestopt waren, verbeterden die klachten. In geen van de zestig gevallen werden de klachten ondersteund met resultaten van een cognitieve test.

De casuïstiek - uit de Verenigde Staten afkomstig - levert geen overtuigende bewijs en is slecht gedocumenteerd. Zo is er van de zestig beschreven meldingen maar in 25 gevallen bekend welk effect het stoppen van de medicatie opleverde. Een rechallenge, die bij statines eenvoudig uitgevoerd kan worden, vond in vier gevallen plaats. In de regel worden in Nederland gemelde bijwerkingen door arts en apotheker beter vervolgd!

Een causaal verband tussen statines en geheugenstoornissen is dus niet bevestigd. Wees bij vermeende effecten op het geheugen bij statinegebruik dus op de hoede: breng de situatie goed in kaart - zowel voor als na de start van de medicatie -, observeer goed wat er gebeurt na stoppen en schuw een rechallenge niet.

Bronnen: Statin-Associated Memory Loss: Analysis of 60 Case Reports and Review of the Literature.

Leslie R. Wagstaff. Pharmacotherapy 23(7):871-880, 2003.

Nefarma betuttelt apothekers

De Nederlandse vereniging van de research-georiënteerde farmaceutische industrie (Nefarma) heeft haar volledige nieuwsbrief van augustus gewijd aan het onderwerp substitutie. Het vervangen van dure specialités door goedkopere merkloze geneesmiddelen is uiteraard nooit in het belang van de specialitéfabrikanten geweest, maar met het oog op de aanstaande plannen van minister Hoogervorst is de noodzaak voor de apothekers om te substitueren van levensbelang geworden. Nefarma komt hier nu op haar beurt tegen in het geweer.

Ongetwijfeld zijn u ook de grote krantenadvertenties opgevallen waarin patiënten duidelijk wordt gemaakt dat ze recht hebben op het merkpreparaat wanneer hun arts daar om verzoekt. Wanneer u wel eens de wachtruimte van een huisarts bezoekt, zijn u wellicht de striptekeningen onder ogen gekomen waar een apotheekmedewerker een klant merk B probeert aan te smeren, terwijl de arts toch nadrukkelijk het A-merk had voorgeschreven. De klant weigert uiteraard beleefd. Ongetwijfeld zullen ook de artsen en hun assistentes die deze strips in hun wachtkamer hebben liggen, hiervoor door de betreffende industrie zijn 'beloond'. Nu is ook de apotheker aan de beurt om te worden 'bewerkt' door de machtige medicijngiganten. Fijntjes wordt in de nieuwsbrief gewezen op het ontbreken van het juridische recht om generiek of therapeutisch te substitueren. De apotheker dient slechts bij het vermoeden van een fout contact op te nemen met mijnheer de dokter en deze verder niet te storen. De arts is de baas en bepaalt wat er wordt voorgeschreven; vazal apotheker heeft zich hierbij neer te leggen.

Denkt Nefarma nu echt dat de verhouding arts-apotheker nog steeds zo is? Dat we de afgelopen vijftig jaar geen steek zijn opgeschoten? Als een van de weinige Europese landen staan arts en apotheker hier op een gelijkwaardig niveau. In de meeste FTO's is de afspraak gemaakt dat de apotheker óók generiek mag substitueren als de merknaam op het recept staat vermeld. Geïndoctrineerd door de reclame, zijn veel artsen immers niet eens op de hoogte van de stofnaam.

Ondanks de commerciële belangen van haar leden heeft Nefarma ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid in het betaalbaar houden van de zorg. In dit kader zijn de verwoede pogingen van Nefarma en een aantal individuele specialitéfabrikanten om generieke substitutie tegen te werken, dan ook zeer ongepast.