Menu
  • Home
  • rubrieken
    • hoofdartikelen
    • hoofdredactioneel
    • uitgezocht
    • archieven
  • Home
  • rubrieken
    • hoofdartikelen
    • hoofdredactioneel
    • uitgezocht
    • archieven

Nr 14 Geen risicotoename op dementie of verslechtering van cognitie door gebruik van opiaten

  • Afdrukken

Leon Doorduijn en Lydia Dakak, apothekers in opleiding tot specialist

Waarom dit onderzoek
In de voorafgaande jaren is een toename van het gebruik van opiaten door volwassenen van 65 jaar en ouder gesignaleerd. Opiaatgebruik vormt een risico op het ontstaan van delier. Er bestaat een vermoeden dat opiaten via hun werkingsmechanisme ook invloed hebben op het ontstaan van dementie. Opiaten beïnvloeden de cognitie door de sederende werking. Bovendien moduleren opiaten microglia en ontstekingscellen in de hersenen, wat kan leiden tot neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer. Opiaten stimuleren daarbij apoptose van microglia en neuronen. Ondanks dit effect op de cognitie, is eerder geen onderzoek gedaan naar de relatie tussen langdurig opiaatgebruik en het risico op het ontstaan van dementie of het verslechteren van de cognitie.

Onderzoeksvraag
Leidt het gebruik van cumulatieve doses opiaten tot een toename van het risico op het ontstaan van dementie of tot een grotere cognitieve achteruitgang bij volwassenen van 65 jaar en ouder?

Hoe werd dit onderzocht?
Er werd een prospectieve cohortstudie uitgevoerd met in totaal 3434 volwassenen. De cohortgroep bestond uit volwassenen van 65 jaar en ouder die bij baseline niet gediagnostiseerd waren met dementie. Blootstelling aan opiaten werd uitgedrukt in total standardized doses (TSD’s), waarbij 1 TSD gelijk staat aan een keerdosis van 30 mg morfine-equivalent binnen de periode van tien jaar. Bijvoorbeeld, een patiënt die gedurende tien dagen eenmaal per dag 15 mg morfine gebruikte, heeft een cumulatieve blootstelling van (10 x 0,5 TSD =) 5 TSD’s. Ter controle werd op een vergelijkbare wijze gekeken naar het effect van langetermijngebruik van NSAID’s. Hierbij is 1200 mg ibuprofen-equivalent gelijk aan 1 TSD. De uitkomstmaat voor dit onderzoek was de diagnose dementie en achteruitgang in cognitie, gemeten met de CASI-score. Voor het bepalen van het effect van de cumulatieve blootstelling, is gebruik gemaakt van het proportionele hazardmodel.

Belangrijkste resultaten
In de cohortgroep is een significant hoger risico op het ontstaan van dementie gesignaleerd bij de groep met een cumulatieve opiaatdosis van meer dan 91 TSD’s, in vergelijking met een cumulatieve dosis van 0-10 TSD’s [HR=1,29 (95% BI 1,02-1,62)]. Een overeenkomstig resultaat is gevonden in de controlegroep bij een cumulatieve dosis NSAID’s van meer dan 541 TSD’s vergeleken met 0-60 TSD’s [HR=1,31 (95% BI 1,07-1,62)]. Opiaat- en NSAID-gebruik werden beide niet geassocieerd met een snellere achteruitgang in cognitie.

Consequenties voor de praktijk
Er is een verhoging op het risico van ontstaan van dementie gevonden bij patiënten met de hoogste cumulatieve dosis opiaat. Een vergelijkbaar resultaat is gevonden bij het gebruik van de hoogste cumulatieve dosis NSAID. Een nadelig effect van opiaten op het ontwikkelen van dementie lijkt hier niet mee aangetoond. Het lijkt dan ook niet zinvol om het risico op dementie een rol te laten spelen in de overwegingen wel of niet te starten met opiaten. Mogelijk is er een verband tussen het ervaren van hevige pijn en het ontwikkelen van dementie.

Literatuur
Dublin S, Walker RL, Gray SL, Hubbard RA, Anderson ML, Yu O et al. Prescription Opioids and Risk of Dementia or Cognitive Decline: A Prospective Cohort Study. JAGS 2015;63:1519-1526.

Gegevens
Hoofdcategorie: Uitgezocht
Categorie: 2015
  • Vorige
  • colofon
  • pharma selecta
  • ps-online

© 2023 RN Webdesign

Om u de best mogelijke website toegang te bieden, maakt deze site gebruik van cookies. Delete cookies

Door verder gebruik te maken van onze website gaat u akkoord met het gebruik van cookies. Voor meer informatie hieromtrent verwijzen wij naar ons Cookiebeleid

Door gebruik te maken van deze website of door op 'akkoord' te klikken, stem je in met het gebruik van cookies op deze website. Meer informatie

Akkoord

Cookiebeleid

Cookiebeleid

 

Gebruik van permanente cookies

Met behulp van een permanente cookie kunnen wij u herkennen bij een nieuw bezoek aan onze website. De website kan daardoor speciaal op uw voorkeuren worden ingesteld. Ook wanneer u geen toestemming hebt gegeven voor het plaatsen van cookies kunnen wij dit door middel van een cookie onthouden. Hierdoor hoef u niet steeds uw voorkeuren te herhalen waardoor u dus tijd bespaart en een prettiger gebruik van onze website kunt maken. Permanente cookies kan u verwijderen via de instellingen van uw browser.

 

Gebruik van sessie cookies

Met behulp van een sessie cookie kunnen wij zien welke onderdelen van de website u met dit bezoek hebt bekeken. Wij kunnen onze dienst daardoor zoveel mogelijk aanpassen op het surfgedrag van onze bezoekers. Deze cookies worden automatisch verwijderd zodra u uw webbrowser afsluit.

 

Bevatten de cookies van de Pharma Selecta informatie over wie ik ben?

Nee. Uw naam, leeftijd, geslacht en andere persoonlijke gegevens, voor zover deze bij de Pharma Selecta bekend zijn, worden nooit in een cookie opgeslagen.

 

Hoe kan ik cookies weigeren?

In uw browser kan u instellen welke cookies moeten worden geaccepteerd. U kunt alle of alleen bepaalde cookies weigeren. Raadpleeg hiervoor zo nodig de helpfunctie van uw browser.

 

In- en uitschakelen van cookies en verwijdering daarvan

Meer informatie omtrent het in- en uitschakelen en het verwijderen van cookies kan u vinden in de instructies en/of met behulp van de Help-functie van uw browser.

 

Meer informatie over cookies?

De rijksoverheid schrijft het volgende over Internetbezoek volgen met cookies.  Op http://www.google.nl/privacy_ads.html kunt u zich afmelden voor het plaatsen van cookies door Google en haar groepsmaatschappijen en op http://www.youronlinechoices.eu/nl kunt u zich afmelden voor het plaatsen van cookies door andere advertentienetwerken.

 

Slotopmerkingen

Wij zullen deze verklaringen af en toe aan moeten passen, omdat bijvoorbeeld onze website of de regels rondom cookies wijzigen. We mogen de inhoud van de verklaringen en de cookies die opgenomen staan in de lijsten altijd en zonder waarschuwing vooraf wijzigen. U kunt deze webpagina raadplegen voor de laatste versie. 

 

Mocht u nog vragen en/of opmerkingen hebben, neem dan contact op met info@pharmaselecta.nl

 

Versie 1, februari 2016.