Dosisverhoging levonorgestrel als nood-anticonceptivum bij obesitas vergroot betrouwbaarheid niet

Obaid Janatgol en Mert Hayta, apothekers in opleiding tot specialist
december 2022

Waarom dit onderzoek?
Obesitas (BMI >30) is een belangrijke risicofactor die de effectiviteit van levonorgestrel-noodanticonceptie (LAC) vermindert. Omdat de prevalentie van obesitas wereldwijd toeneemt, kan dit leiden tot een toename van ongewenste zwangerschappen ondanks gebruik van LAC. Bij obesitas blijkt de bloedspiegel van levonorgestrel met 50% verminderd te zijn na toediening. Daarnaast lijkt de effectiviteit van LAC af te nemen bij een gewicht boven de 80 kilogram. Het is belangrijk om vast te stellen of de effectiviteit van LAC verhoogd kan worden na toediening van een dubbele dosis bij mensen met obesitas.

Onderzoeksvraag
Is het gebruik van een dubbele dosis LAC (3 mg) bij individuen met obesitas een betrouwbare manier om ovulatie te voorkomen?

Hoe werd dit onderzocht?
Zeventig gezonde Amerikaanse vrouwen met obesitas, in de vruchtbare leeftijd, en een gewicht van minimaal 80 kilogram werden onderzocht in een gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek. Na het vaststellen van de ovulatie werden deelnemers gemonitord met transvaginale ultrasonografie en werden hormonale bloedwaarden om de dag gemeten. Na aantoning van een dominante follikel, ontvingen deelnemers een LAC-dosis van respectievelijk 1,5 mg of 3 mg. Deelnemers werden hierna dagelijks gemonitord op het plaatsvinden van een follikelruptuur. Bij uitblijven van een follikelruptuur vond monitoring gedurende maximaal 7 dagen plaats. Tussen de groepen is het verschil gemeten in het aantal deelnemers zonder follikelruptuur tot 5 dagen na LAC-inname. Mensen met metabole afwijkingen, onregelmatige menstruele cycli, gewichtsverlies en vastgestelde of (recent) doorlopen zwangerschap werden uitgesloten van deelname.

Belangrijkste resultaten
In totaal hebben 70 deelnemers het onderzoek voltooid. De demografische kenmerken van beide groepen zijn gelijk aan elkaar, waarbij de gemiddelde leeftijd 28 jaar was en het BMI 38. Er werd geen significant verschil gevonden tussen de groepen bij het optreden van een follikelruptuur minimaal 5 dagen na LAC-inname (LAC 1,5 mg: 18/35 [51,4%]; LAC 3,0 mg: 24/35 [68,6%], p=0,14). Ook werd er geen verschil in tijd tot follikelruptuur gevonden tussen de groepen, bij het optreden van een follikelruptuur binnen 5 dagen.

Belangrijkste conclusie
Uit de resultaten van dit onderzoek blijkt dat bij individuen met een verhoogde BMI, een dubbele dosis LAC niet effectiever is dan de standaarddosis.

Consequenties voor de praktijk
In lijn met de resultaten van het onderzoek wordt er afgeraden om een dubbele dosis levonorgestrel toe te dienen bij patiënten met obesitas, aangezien dit de effectiviteit als nood-anticonceptivum niet verbetert. De onderzoekers geven vervolgens aan dat ulipristal een beter alternatief als nood-anticonceptivum kan zijn bij mensen met obesitas. Wanneer de huidige anticonceptierichtlijn van het NHG in beschouwing wordt genomen, blijkt er onvoldoende bewijs te zijn om ulipristal te verkiezen boven levonorgestrel. Verder is er op dit moment onvoldoende bewijs dat levonorgestrel en ulipristal als nood-anticonceptiva niet effectief zijn bij vrouwen met overgewicht. De aanbeveling voor de praktijk binnen deze groep blijft daarmee onveranderd, zonder een duidelijke voorkeur tussen levonorgestrel en ulipristal.

Literatuur 
Edelman AB, Hennebold JD, Bond K, Lim JY, Cherala G et al. Double Dosing Levonorgestrel-Based Emergency Contraception for Individuals With Obesity: A Randomized Controlled Trial. Obstet Gynecol 2022 Jul 1;140(1):48-54.

Gegevens

Hoofdcategorie: Uitgezocht

Categorie: uitgezocht 2022